Geschreven door drs. Guido Cobelens (psycholoog) 28 oktober 2024.
Burn-out. Een woord dat steeds vaker opduikt in gesprekken over werk en welzijn. Het lijkt een epidemie geworden. Zeker in een wereld waar prestaties en druk om te presteren hoog in het vaandel staan. Maar laten we eerlijk zijn: de link tussen beroepskeuze en burn-out wordt vaak over het hoofd gezien. En dat is zonde, want de baan die je kiest kan een directe impact hebben op je mentale gezondheid. Vooral als je in een carrière belandt die niet goed bij je past. Hoe komt het dat onze beroepskeuze zoveel invloed heeft? En hoe kunnen we voorkomen dat we opgebrand raken?
De verkeerde keuze
Het begint allemaal bij de beroepskeuze. Veel mensen kiezen hun carrière op basis van verwachtingen van buitenaf: ouders die willen dat je een “veilige” baan kiest, vrienden die een bepaalde richting inslaan, of maatschappelijke normen die bepalen wat een “goed” beroep is. Het resultaat? Een baan waarin je je misschien niet op je plek voelt. En dat is gevaarlijk.
Wanneer je dag in, dag uit werk doet dat je geen energie geeft, begint de stress zich op te stapelen. De mismatch tussen jouw persoonlijke waarden, vaardigheden, en het werk dat je doet, kan leiden tot chronische stress. Het voelt als continu tegen de stroom inzwemmen. En dan begint het: de eerste signalen van een burn-out. Je voelt je moe, zelfs na een lange nacht slaap. Je begint je werk te haten, maar je weet niet waarom.
Wat werkt wel?
De sleutel tot het voorkomen van een burn-out begint bij zelfinzicht. Wat zijn jouw passies? Waar krijg je energie van? Mensen die werk doen dat aansluit bij hun persoonlijke waarden, interesses en sterke punten, ervaren vaak minder stress en meer voldoening. Het is belangrijk om te weten dat het vinden van de juiste carrière geen sprint is, maar een marathon.
Uit onderzoek blijkt dat mensen die een gevoel van controle hebben over hun werk en het gevoel hebben dat ze bijdragen aan iets zinvols, minder kans hebben op burn-out. Het gaat erom dat je een baan kiest die niet alleen bij je past qua vaardigheden, maar ook qua passie en waarden. Dit betekent dat je misschien verder moet kijken dan de meest voor de hand liggende carrièrepaden.
Hoe voorkom je burn-out?
- Luister naar je lichaam: De eerste tekenen van een burn-out zijn vaak subtiel. Moeite met concentreren, snel geïrriteerd zijn, of je voortdurend moe voelen. Negeer deze signalen niet.
- Vind balans: Zorg ervoor dat je werk en privéleven in balans zijn. Werk is belangrijk, maar het is niet alles.
- Praat erover: Als je merkt dat je werk te veel wordt, bespreek dit met je werkgever of collega’s. Vaak zijn er aanpassingen mogelijk die je werkdruk kunnen verlichten.
Conclusie
Beroepskeuze is een cruciaal onderdeel van ons leven, en het is belangrijk dat we de tijd nemen om goed na te denken over wat ons echt gelukkig maakt in ons werk. Een verkeerde keuze kan leiden tot burn-out, terwijl de juiste keuze je energie en voldoening geeft. Luister naar jezelf en wees niet bang om bij te sturen als dat nodig is.