Geschreven door drs. Guido Cobelens (psycholoog) 5 juli 2018.

Een terugkerend fenomeen dat voor problemen zorgt en zich naast de examenstress elk jaar herhaalt is de studiekeuzestress. Leerlingen en studenten zitten met hun handen in het haar omdat ze niet weten welke studie te kiezen. Ze snappen meestal wel dat het niet handig is om je tegelijkertijd te richten op je examens en je studiekeuze, maar in de praktijk is dat wel wat er vaak gebeurt. Keuzes die op het laatste moment gemaakt worden en waar ook veel van afhangt leiden meestal niet tot de beste en weloverwogen beslissingen. Sowieso is het maken van een passende studiekeuze een proces dat (veel) tijd kost.

Wanneer zijn de inschrijf deadlines?

Als je per augustus/september wilt beginnen met een studie dan dien je je voor de meeste MBO-opleidingen voor 1 april in te schrijven en voor het HBO en WO voor 1 mei (uitzonderingen hierop zijn de numerus fixus studies: 15 januari en andere opleidingen met aanvullende geschiktheidseisen zoals de ALO of het conservatorium). Hou er rekening mee dat scholen na inschrijving een studiekeuzecheck uitvoeren.

Wat is een studiekeuzecheck?

De meeste HBO en WO-opleidingen verplichten nieuwe studenten om mee te doen aan een studiekeuzecheck. Vaak moet je dan een motivatievragenlijst invullen en/of op gesprek komen. Op basis van de vragenlijst en het gesprek beoordeelt de school of de studie bij jou past en brengen hier een advies over uit. Dit advies is niet bindend: ook bij een negatief advies mag je aan de studie beginnen. Als je niet meedoet aan de studiekeuzecheck heeft de school wél het recht om je te weigeren.

Wat is nu het beste studiekeuze startmoment?

Het jaar voor je examens (3VMBO, 4HAVO en 5VWO) is ideaal om te beginnen met je studiekeuze. Je hebt dan voldoende tijd om je te verdiepen in de materie. Je kunt op je gemak studies vergelijken (wat zijn de verschillen en waarom past het wel of niet bij mij?), open dagen bezoeken (deze worden elk jaar in specifieke periodes gehouden en dus niet non-stop), gaan proefstuderen of je inschrijven voor een meeloopdag, met vrienden, familie en mensen op school over je keuze praten (hoe maakte je ouders hun studiekeuze?) en jezelf beter leren kennen (Waar liggen mijn interesses en wie ben ik?). Kortom het is ook gewoon een kwestie van veel dingen ondernemen om informatie te verzamelen.

Begin op tijd aan het studiekeuzeproces en kom je er onverhoopt zelf niet uit dan kun je altijd nog studiekeuzeadvies inwinnen. Wanneer je op tijd begint bespaar je jezelf een hoop stress. Als je dit advies opvolgt kun je onbezorgd aan je examenjaar beginnen en je hier volledig op concentreren.