Geschreven door drs. Guido Cobelens (psycholoog) 9 juli 2018.

De oude Grieken waren hun tijd ver vooruit. “Ken uzelf,” stond er in de Tempel van Apollo in Delphi, en hoewel dat eeuwen geleden is, blijft de boodschap actueel. Zelfkennis is misschien wel de belangrijkste sleutel tot een gelukkig leven. Maar hoe kom je daarachter, vooral als je jong bent en nog volop aan het ontdekken?

Jezelf leren kennen betekent niet alleen weten wat je leuk vindt, maar ook snappen hoe je in elkaar zit. Wat motiveert je? Waar ben je goed in? En misschien nog belangrijker: waar krijg je energie van? Vaak komen we daarachter door simpelweg dingen te proberen. Die bijbaan in de horeca, dat ene sportteam, je eerste studie – allemaal ervaringen die je iets vertellen over jezelf.

Waarom zelfkennis zo cruciaal is voor je studiekeuze

Als psycholoog kan ik je vertellen dat veel jongeren worstelen met het kiezen van een studie of beroep. Vaak komt dat doordat ze nog niet goed weten wie ze zijn. Onvoldoende zelfkennis kan leiden tot verkeerde keuzes, simpelweg omdat je dan iets kiest dat niet goed bij je past. Stel je voor: je kiest een studie omdat je ouders dat aanraden, of omdat je denkt dat er veel werk in is te vinden. Maar na een paar maanden merk je dat je er geen energie van krijgt. Het kan zelfs leiden tot stress of uitval.

Zelfkennis door psychologische testen

Gelukkig hoef je dit proces niet helemaal alleen door te maken. Psychologen kunnen met verschillende testen en vragenlijsten helpen om meer inzicht in jezelf te krijgen. Persoonlijkheidstests zoals de Big Five bieden waardevolle informatie. Ben je extravert of juist introvert? Houd je van structuur, of werk je liever flexibel? Dit soort vragen kunnen je helpen bij het maken van een betere studiekeuze.

Bijvoorbeeld: stel je hebt interesse in het onderwijs, maar je scoort laag op extraversie en gewetensvolheid (je bent niet heel sociaal en ook niet super georganiseerd). Dan is het misschien geen goed idee om leraar te worden, omdat die baan veel sociale interactie en structuur vraagt.

De perfecte combinatie: persoonlijkheid en interesse

Het gaat niet alleen om wie je bent, maar ook om wat je leuk vindt. Als je interesses en persoonlijkheid op één lijn liggen, maak je de grootste kans op succes. Maar wat als dat niet zo is? Stel dat je interesse ligt bij grafisch ontwerpen, maar je persoonlijkheid wijst erop dat je niet van deadlines houdt en liever zelfstandig werkt. In dat geval is het misschien slim om verder te kijken naar andere creatieve beroepen, zoals freelance werk, waar je meer controle hebt over je tijd.

Studie- en beroepsmogelijkheden verkennen

Een ander probleem bij het maken van een goede studiekeuze is vaak dat mensen simpelweg niet weten wat er allemaal te kiezen valt. Hoeveel beroepen ken je nu echt? Wat doen die mensen de hele dag? Gelukkig kun je tegenwoordig online veel informatie vinden over verschillende studies en beroepen. Het loont de moeite om een breder beeld te krijgen van wat er allemaal mogelijk is voordat je een keuze maakt.

Conclusie: zelfkennis is goud waard

Zelfkennis helpt je niet alleen bij het maken van een goede studiekeuze, maar draagt ook bij aan je algehele welzijn. Weet je nog niet goed wie je bent of wat je wilt? Dat is oké, maar het is wel slim om daar tijd in te investeren. Praat met mensen, zoek begeleiding, en probeer dingen uit. Je studiekeuze is geen kwestie van geluk of toeval, maar van zelfkennis. En daar kun je op vertrouwen.

“Be yourself no matter what they say.” Sting – Englishman in New York